Poród to jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu kobiety, jednak jego przebieg może wiązać się z różnymi interwencjami medycznymi. Jedną z nich jest nacięcie krocza, czyli epizjotomia, stosowana w celu ułatwienia porodu i zapobiegania niekontrolowanym pęknięciom tkanek. Jeszcze kilkanaście lat temu epizjotomia była wykonywana rutynowo, jednak dziś stosuje się ją tylko w uzasadnionych przypadkach. Kobiety oczekujące dziecka, obawiają się bólu związanego z tym zabiegiem zarówno w trakcie porodu, jak i w okresie rekonwalescencji. Czy rzeczywiście nacięcie krocza podczas porodu boli? Jak wygląda sam zabieg i proces gojenia się rany?
Czym jest nacięcie krocza?
Nacięcie krocza to zabieg chirurgiczny wykonywany podczas porodu, który polega na przecięciu tkanek znajdujących się między ujściem pochwy a odbytem. Jego celem jest poszerzenie kanału rodnego i ułatwienie przejścia dziecka przez drogi rodne.
Dawniej epizjotomię wykonywano niemal rutynowo, uznając ją za metodę ochrony tkanek przed niekontrolowanym pęknięciem oraz sposób na skrócenie drugiej fazy porodu. Obecnie badania wykazały, że nacięcie krocza nie zawsze jest konieczne, a niekontrolowane pęknięcia często goją się lepiej niż planowane cięcie. Z tego powodu Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz liczne towarzystwa ginekologiczne zalecają ograniczenie stosowania epizjotomii wyłącznie do przypadków, w których jest to uzasadnione medycznie.
Czy nacięcie krocza podczas porodu boli?
Nie każda kobieta odczuwa nacięcie krocza w taki sam sposób. Wpływ na doznania bólowe ma kilka czynników:
- Rodzaj zastosowanego znieczulenia – jeśli kobieta rodzi w znieczuleniu zewnątrzoponowym, prawdopodobnie nie poczuje momentu nacięcia. W przypadku braku znieczulenia, lekarz podaje miejscowy środek znieczulający bezpośrednio przed nacięciem.
- Stan napięcia tkanek – gdy tkanki są już mocno rozciągnięte przez główkę dziecka, nacięcie może być mniej odczuwalne.
- Indywidualny próg bólu – niektóre kobiety są bardziej wrażliwe na bodźce bólowe, inne mają większą tolerancję.
- Przebieg porodu – intensywność skurczów porodowych może sprawić, że w porównaniu z nimi moment nacięcia nie zostanie nawet zarejestrowany przez rodzącą.
Większość kobiet nie odczuwa bólu w momencie wykonywania epizjotomii, jeśli zastosowane zostało znieczulenie. Ból może natomiast pojawić się w okresie rekonwalescencji, kiedy rana zaczyna się goić.
Jak długo utrzymuje się ból po nacięciu krocza?
Ból po epizjotomii jest najbardziej intensywny w pierwszych 24–48 godzinach po porodzie. Większość kobiet odczuwa dyskomfort przez około 10–14 dni, a pełne wygojenie rany następuje po 3–6 tygodniach. Długość rekonwalescencji zależy od kilku czynników, w tym:
- stopnia nacięcia,
- sposobu zszycia rany,
- ogólnej kondycji organizmu,
- przestrzegania zaleceń dotyczących pielęgnacji rany.
Nacięcie krocza podczas porodu – czy boli. Nie da się ukryć, że możesz odczuwać pewnie niedogodności po porodzie. W pierwszych dniach po porodzie ból może być szczególnie odczuwalny podczas siadania, chodzenia czy oddawania moczu.
Jak złagodzić ból po nacięciu krocza?
Aby zmniejszyć ból po epizjotomii, można zastosować kilka sprawdzonych metod:
- Chłodne kompresy – przykładanie lodu do okolic krocza pomaga zmniejszyć obrzęk i łagodzi ból.
- Kąpiele nasiadowe – ciepła woda z dodatkiem rumianku lub nadmanganianu potasu przyspiesza gojenie rany.
- Unikanie długiego siedzenia – warto korzystać z poduszek ortopedycznych lub siadać na jednej stronie pośladków.
- Delikatna higiena – ranę należy myć letnią wodą, osuszać jednorazowym ręcznikiem i stosować preparaty antyseptyczne.
- Środki przeciwbólowe – lekarz może zalecić paracetamol lub ibuprofen w razie silniejszych dolegliwości.
Czy można uniknąć nacięcia krocza?
Choć w niektórych przypadkach epizjotomia jest konieczna, istnieją sposoby na zmniejszenie jej ryzyka. Należą do nich:
- Masaż krocza wykonywany od 34. tygodnia ciąży zwiększa elastyczność tkanek.
- Ćwiczenia mięśni dna miednicy, np. metoda Kegla, poprawiają kontrolę nad napięciem krocza.
- Ciepłe okłady na krocze w trakcie porodu pomagają zwiększyć ukrwienie i elastyczność skóry.
- Przyjęcie odpowiedniej pozycji porodowej – rodzenie w pozycji wertykalnej zmniejsza ryzyko nacięcia.
Jak wygląda rekonwalescencja po nacięciu krocza?
Proces gojenia się rany po epizjotomii trwa kilka tygodni. Szwy stosowane do zszycia rany są rozpuszczalne i nie wymagają usuwania. W okresie rekonwalescencji kobieta powinna unikać długiego siedzenia, dźwigania ciężarów oraz intensywnej aktywności fizycznej. Powrót do współżycia zaleca się najwcześniej po 6 tygodniach od porodu, po konsultacji z lekarzem.
Czy nacięcie krocza podczas porodu zwiększa ból przy kolejnych porodach?
Zastanawiasz się, czy jeśli będziesz mieć nacięcie krocza przy pierwszym porodzie, to przy kolejnym może pojawić się większy ból? W rzeczywistości blizna po epizjotomii może powodować pewien dyskomfort, ale kolejne porody są często łatwiejsze, ponieważ tkanki są bardziej elastyczne. Jeśli blizna jest nadmiernie napięta i powoduje ból, można rozważyć jej mobilizację poprzez delikatny masaż lub fizjoterapię uroginekologiczną.
Nacięcie krocza podczas porodu – czy boli? Jest to zabieg wykonywany tylko wtedy, gdy istnieją ku temu medyczne wskazania. Dzięki zastosowaniu znieczulenia większość kobiet nie odczuwa samego momentu cięcia, natomiast ból może pojawić się w okresie rekonwalescencji. Największy dyskomfort utrzymuje się przez pierwsze dwa tygodnie, ale odpowiednia pielęgnacja rany i stosowanie metod łagodzących ból przyspieszają proces gojenia. Przyszłe mamy zastanawiają się, czy można uniknąć nacięcia. Odpowiednie przygotowanie do porodu, np. masaż krocza, ćwiczenia mięśni dna miednicy czy zmiana pozycji porodowej, może pomóc zmniejszyć jego ryzyko. Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj ze swoim lekarzem lub położną jeszcze przed porodem, aby rozwiać wszelkie obawy.